[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Cz³owieka wprowadza siê do kompletnie czarnego pomieszczenia, o którym nic siênie wie nawet jak ono jest du¿e, w którym pojawia siê maleñki punkcik œwiat³a.Efekt autokinetyczny powoduje, ¿e mamy wra¿enie ¿e œwiate³ko zaczyna siêporuszaæ w p³aszczyŸnie pionowej, na skutek pobudzenia naszych procesównerwowych.Badani s¹ proszeni w kolejnych próbach np.po 5 osób o podanie najak¹ odleg³oœæ œwiate³ko porusza siê.W pierwszej próbie pojawi³y siê b.du¿eró¿nice: jedni podawali 30 cm, inni 3 cm.Po przeprowadzeniu poszczególnychprób nastêpuje uœredniane wyników tzn.bardzo wyraŸnie, powolutku wszyscyzaczynaj¹ zbli¿aæ siê do podobnej oceny, le¿¹cej gdzieœ poœrodku miêdzy 3 a 33cm, a wiêc oko³o 15 cm.I to staje siê norm¹.Potem w kolejnych próbach ju¿wszyscy zaczynaj¹ mówiæ - 15 cm.Zwraca siê tu uwagê na dwie rzeczy:• Pewne normy, takie kiedy sytuacja jest niejasna s¹ wynikiem interakcji,• zaœ ta interakcja polega na tym, ¿e wymieniamy sobie (jak w tym konkretnymprzypadku) oceny.W dalszej czêœci eksperymentu zabierano osobê, która tê normêtworzy³a i wprowadzano zupe³nie nowego cz³onka grupy.Okazywa³o siê, ¿e onbardzo szybko uczy³ siê, ¿e œwiate³ko ma 15 cm.Postêpuj¹c w ten sam sposób wwyniku kilku prób wymieniono ca³¹ grupê tak, ¿e nikogo z badanych na pocz¹tkunie by³o, ale norma 15 cm nadal trwa³a.Eksperyment ten pokazuje z jednejstrony na trwa³oœæ norm, ale z drugiej na coœ w rodzaju miêdzygeneracyjnejtransmisji norm grupowych.Z badañ nad konformizmem przytoczê eksperymentAsch:S³ynny eksperyment Salomona Ascha, gdzie osoba badana poddawana by³a naciskowigrupowemu.Badanym przedstawiano trzy odcinki o d³ugoœci A, B, C (pokazanej narysunku ni¿ej) i prezentowano w jakimœ momencie inny odcinek do oceny orazpodawano polecenie aby wskazaæ któremu z trzech przedstawionych wczeœniejodcinków on siê równa.Wspó³pracownicy eksperymentatora (o czym badany niewiedzia³) mówili, ¿e odcinek ten pod wzglêdem d³ugoœci równa siê odcinkowi A,co nie by³o zgodne z rzeczywistoœci¹.ABodcinek do ocenyCOkaza³o siê, ¿e 33% odpowiedzi (nie osób! -jak bardzo czêsto podaj¹podrêczniki, co nie jest zgodne z prawd¹) by³o zgodnych z naciskiem grupowym.By³y takie osoby, które w ogóle nie ulega³y.Ró¿nice indywidualne by³y bardzodu¿e.Byli tacy, którzy zawsze ulegali w sytuacji naciski i tacy którzy ulegalitylko czasami oraz tacy, którzy ulegali b.czêsto.Inn¹ zaskakuj¹c¹ ciekawostk¹by³o to, ¿e w ten sposób potrafiono wywo³aæ eksperymentalnie halucynacje.Pozakoñczeniu eksperymentu Asch przeprowadza³ wywiad ze wszystkimi badanymi, apotem wykonywa³ tzw.debriefing, czyli wyjaœnienie celu eksperymentu.Pyta³badanych czy rzeczywiœcie widzieli, ¿e ten odcinek A by³ d³ugi.Okaza³o siê, ¿ewœród tej grypy osób by³o ok.9% takich, którzy twierdzili, ¿e naprawdêodcinek oceniany by³ tej samej d³ugoœci co odcinek A - jest to ewidentnahalucynacja.Inni z badanych przyznali, ¿e widzieli i¿ odcinki s¹ nierówne, alebali siê naraziæ grupie; jeszcze inni mówili, ¿e widzieli i¿ odcinki s¹nierówne, ale skoro inni byli zdania, ¿e s¹ równe to badanemu wydawa³o siê, ¿eto on siê myli.To da³o pocz¹tek du¿ej liczbie badañ, które pozwoli³y uzyskaæ wieleinteresuj¹cych danych na temat tego, do czego zale¿y uleganie naciskowi grupy.Ka¿dy z nas powinien pamiêtaæ dla w³asnego dobrego, wewnêtrznego samopoczucia,samooceny, aby jednak byæ krytycznym w sytuacji kiedy wszyscy mówi¹ coœtakiego, co wydaje nam siê nie ca³kiem przekonywuj¹ce.Nale¿y pamiêtaæ, ¿eka¿dy z nas jestPsych.spol.13-14 strona 6
[ Pobierz całość w formacie PDF ]