Stille Sven Jonas Podroz do Polski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zostali�my tamna noc, a poniewa� wiado�mo�� o naszym zawodzie rozesz�a si� szybko, musieli�myudzieli� pomocy wielu chorym �ydom i mogli�my przy okazji zbada� tajemnic� ichdomów.Wsz�dzie, gdzie tylko wzywa� nas obowi�zek, wita�o nas przy wej�ciu do n�dznychpomieszcze� zat�ch�e powietrze i napawaj�cy obrzydzeniem brud i nieporz�dek.Sze�� do siedmiu osób t�oczy�o si� w ma�ym, niskim pokoju o wilgotnych �cianachi ma�ych oknach, przez które nic nie by�o wida� z powodu kurzu i pary.Okna niemia�y cz�sto zawiasów, lecz by�y mocno zabite, jakby chciano w ten sposóbzatrzyma� powietrze.W�a�nie z tych n�dz�nych siedzib pochodz� najstraszniejszechoroby, które z powodu ro�nych okoliczno�ci staj� si� cz�sto zara�liwe.Itutaj tak�e cholera uczyni�a najokropniejsze spustoszenia.Za bardzo bym si�mo�e rozpisa�, gdybym si� zacz�� zag��bia� w szczegó�y sposo�bu �ycia, jakiep�dz� �ydzi i chorób, jakie z niego wynikaj�.Zostawiam wi�c sprawy, z którymisi� tam zetkn��em, by dalej opisywa� podró�, któr� podj�li�my na nowonast�pnego ranka.Droga wiod�a przez miasteczka Rokicie i Brwilno a� do P�ocka le��cego nadWis��.Prowadzi�a ci�gle przez pi�kne równiny, pokryte polami obsianymi zbo�em,co przypomina�o nieco równiny w Skanii, oraz niskimi i n�dznymi sosnami, tu iówdzie rosn�-* Karol XII zwany byt przez Turków ��elazn� G�ow�" (przyp.autora).cymi w zagajnikach, podobnymi do tych, które widuje si� w naj-�y�niejszejcz�ci Skanii.Nie tu by�o ich miejsce i wygl�da�y obco w tutejszym klimacie.Przypomina�y cz�owieka pó�nocy, który pod w�oskim niebem usycha z mi�o�ci it�sknoty do lodowatej ojczyzny, do jej rzek i ska�.Tu i ówdzie oczom naszym ukazywa�y si� okaza�e posiad�o��ci nale��ce do jednegoz polskich magnatów, a wokó� wspania��ego zamku, cienistych alei i ogrodówsta�y lepianki, b�d�ce �wiadectwem n�dznego �ycia, jakie p�dzili ich mieszka�cy� ch�opi pa�szczy�niani.Na jakie� sprzeczno�ci przyzwalaj� ludzie poszu�kuj�cczego�, co wyprzedza epok�, w której �yj� i dzia�aj�?! W kraju, w którymwolno�� by�a zawo�aniem dnia, gdzie wszyst�kie oczy p�on�y, wszystkie sercabi�y i wszystkie mi�nie napina�y si� na sam� my�l o s�owie �niepodleg�o��", wkraju tym wzno�si�y si� pa�ace magnatów, a tysi�ce o�ywionych zapa�em ludzikrzycza�o �Niech �yje wolno��'" i dla tej idei ofiarowa�o w�asn� krew i krewpoddanych.P�ock, do którego przybyli�my przed po�udniem o jedenastej jest do�� pi�knym iporz�dnym miastem, le��cym na skarpie nad Wis��.W obr�bie murów miejskichznajduj� si� parki i aleje spacerowe opadaj�ce tarasami ku rzece, którejspokojna, stalowo�niebieska powierzchnia odbija wie�e i wysokie domy.Us�yszeli�my tu po raz pierwszy o bitwie pod Ostro��k� i zdradzie niektórychgenera�ów, przez co Polacy, cho� odnie�li chwilowo zwyci�stwo, stracili do��du�o ludzi.Oko�o o�miuset rannych �o�nierzy zosta�o przewiezionych do P�ocka,do polowego lazaretu, brakowa�o jednak lekarzy i dlatego burmistrz nakaza� mirozpocz�� s�u�b�.Poniewa� jednak towarzysze moi chcieli jecha� dalej, cofn��rozkaz i zawiadomi� nas, i� nie o�mieli si� wi�cej korzysta� z naszych us�ug,dopóki nie zostaniemy w Warsza�wie przyj�ci na s�u�b� pa�stwa.Poniewa� w mi�dzyczasie dotar�a wiadomo�� o zbli�aniu si� armii rosyjskiej �kozaków widziano zaledwie trzy mile od miasta � z rozkazu burmistrzaprzeprawiono nas przez Wis��, by nic nie stan�o na przeszkodzie dalszejpodró�y.Na drug� stron� rzeki przeprawiano si� barkami lub czó�nami.Barki porusza�ysi� przy pomocy �agla, a ponadto popychano je �erdziami.Na takiej w�a�niebarce uda�o nam si� znale�� miejsce.Czó�na, d�ugie i w�skie, które z trudemutrzymywa�y równowag�, dr��one by�y w pniach drzewnych.W jednym z takichczó�en przeprawia�a si� grupa Polaków.Wspominam o nich wy��cznie dlatego, i�znajdowa�a si� w�ród nich pewna Polka.By�a doprawdy pi�kna.�adna wyobra�nianie potrafi�aby stworzy� bardziej regularnych rysów, delikatniejszychrumie�cówi pi�kniejszego wyrazu twarzy.Szkoda tylko, �e czó�no, w którym p�yn�a,dobi�o w innym miejscu ni� my, musieli�my wi�c, podobnie jak teraz czytelnik,porzuci� j�, nie dowiedziawszy si� o niej nic wi�cej ponad to, �e by�anajpi�kniejsz� Polk�, jak� pisz�cy te pami�tniki ogl�da� w czasie swego pobytuw Polsce.Wsiedli�my teraz do wozu powo�onego przez �yda.[.] Nie ujechali�my daleko,gdy zacz�� nas ostro�nie wypytywa� o ró�ne rzeczy, a zw�aszcza czy mamy du�opieni�dzy.Wypytywa� tak natr�tnie i zuchwale, �e musieli�my mu surowo nakaza�,by przesta�.Zacz�� nam wtedy grozi�, mówi�, �e ma w s�siedztwie przyjació�,którzy nas wkrótce pobij�, je�li b�dziemy si� sprzeci�wia�.��dali�my nadal, byzamilk�, a� wreszcie us�ucha�.Droga prowadzi�a przez du�y, g�sty las izauwa�yli�my, �e �yd bez przerwy rozgl�da si� bacznie dooko�a.Zacz�o si�ciemnia�, jechali�my ci�gle g�ówn� drog�, lecz po chwili jazdy �yd nagleskr�ci�.Nie widzieli�my nic woko�o, s�dzili�my jednak, �e jeste�my ci�gle nag�ównym go�ci�cu.Gdy jednak wóz zacz�� podskakiwa� na pniakach, korzeniach ikamieniach, zacz�li�my podejrzewa�, �e znajdujemy si� na bocznej drodze lubmo�e nawet nie jeste�my ju� na �adnej drodze.Znale�li�my si� w ko�cu wwidniejszym miejscu � by� to wyr�b le�ny � i �yd zatrzyma� si�.Zapytali�my go,gdzie jeste�my, a on powiedzia�, �e zab��dzi� i �e poszuka zaraz w lesie drogi.Przypomnieli�my sobie wówczas jego pyta�nia o pieni�dze i za�wita�a nam jasnomy�l o zdradzie.Dlatego te�, gdy próbowa� zeskoczy� z wozu, Stenkula i jaz�apali�my go za kark, a Bergh zagrozi�, �e go przebije no�em, je�li zaraz niewyprowadzi wozu na drog�.Dzwoni�c z�bami ze strachu poprosi� o przebaczenie ilito��, i do�� pr�dko dojechali�my z powrotem.By�o wi�c jasne, �e zna� onnie�le drogi w lesie i �e zab��dzi� nie bez powodu.B�aga� nas, zaklinaj�c na wszystkie �wi�to�ci, by�my nie opowiadali o tymwydarzeniu w Gombinie, do którego zmierza�li�my, a robi� to tak natarczywie, �eprzyrzekli�my milczenie, bowiem gdy ju� niebezpiecze�stwo min�o, nie mieli�my�adnego powodu, by si� m�ci� na biednym �ydzie.Wreszcie o pierwszej w nocy przybyli�my do ma�ego miasteczka Gombin, gdzieodes�ali�my �yda nie sk�adaj�c na niego donosu, i � jak zwykle � po�o�yli�mysi� w gospodzie na wi�zce s�omy.Spaliby�my zupe�nie spokojnie, gdyby nie choryna choler�, który otrzyma� miejsce w s�siednim pokoju i przeszkadza� nam ca��noc swym krzykiem i rozdzieraj�cym j�kiem.O �wicie ruszyli�my w dalsz� podró�przez Saniki i kilka innych miasteczek do Sochaczewa, do�� pi�knego miasta.Zobaczyli�my tam po raz pierwszy oddzia� rekrutów, sk�adaj�cysi� z m�odych i przystojnych Polaków w szykownych mundurach, którzy wygl�dalitak, jakby wierzyli, i� podbij� �wiat [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki