[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jako¿ król zwa¿ywszy, ileby przez to zrz¹dzi³ krzywdykoœcio³owi, nie tylkoporzuci³ myœl stawiania nowego miasteczka, ale nadto przyda³ dowsi Sokolnik czêœæ swoje, której wprzódy koœció³ nic posiada³, a miasteczkuSkarbimierzowi obszerne nadal swobody, biskupa zaœ Krakowskiego uczyni³R.1347.KAZIMIERZ W.215zwierzchnim opiekunem (patronus) koœcio³a S.Jana Chrzciciela w Skarbimierzu.Siedzia³ na stolicy lat dziewiêtnaœcie.Po nim nast¹pi³ Piotr SzyrzykFalkowski, rodem szlachcic, herbu Doliwa, podkanclerzy królestwa Polskiego,proboszczkoœcio³a Œ.Floryaña i kanonik Krakowski, prawnie i zgodnemi g³osy obrany.Ludwik król Wêgierski, mszcz¹c siê œmierci swojego brata, zajmuje orê¿emSycyli¹,; ale za³ask¹, papie¿a Joanna królowa odzyskuje swoje pañstwo, aLudwik przymuszony z Sycylii ust¹piæ.Ludwik król Wêgierski, celem pomszczenia siê krwi i morderczej œmierci brataswegoAndrzeja, króla Sycylijskiego, zebrawszy liczne i potê¿ne wojsko, iutwierdziwszy zwi¹zkiprzyjaŸni i sojusze z niektórymi ksi¹¿êtami W³och, a zw³aszcza Mastynem de laScala,w³adc¹ Weroñskim, w miesi¹cu Listopadzie, drog¹ l¹dow¹ przez Weronê, Ferrarê iRomani¹wkroczy³ do ziemi Neapolitañskiej, i wszystek kraj mieczem, ogniem i grabie¿¹spustoszy³.Agdy wszyscy niemal panowie przedniejsi i obywatele Sycylijscy, oburzenizbrodni¹ przezkrólow¹ Joannê pope³nion¹, która w ów czas z drugim mê¿em Loysem w prowincyiNar-boneñskiej wysiadywa³a, poddali siê jego w³adzy, król Ludwik pokarawszyœmierci¹ lub wygnaniem sprawców morderstwa na jego bracie dokonanego, obj¹³rz¹dySycylii i przez kilka miesiêcy spokojnie je dzier¿y³, a¿ wreszcie za³ask¹ papie¿a Klemensa VI, który dla zagodzenia sporu zes³a³ by³ legataswego Gwidona, kardyna³a biskupa Portueñskiego, u³o¿ono pokój w ten sposób, i¿Joannaodzyska³a rz¹dy królestwa.Usi³owa³ wprawdzie król Ludwik przeciwiæsiê postanowieniu Stolicy Apostolskiej, ale gdy w kraju Neapolitañskimrozszerzy³a siêœmiertelna zaraza, przymuszony opuœciæ Trynakrê, wróci³ do Wêgier, a Joanna za³ask¹Stolicy Apostolskiej objê³a panowanie.Wszelakowzi¹³ z sob¹ do Wêgier syna Andrzeja, bratanka swego, z Joanny zrodzonego,który w kilka dni potem umar³.Joanna zaœ, po ust¹pieniu z swego królestwa,najpierwej doFlorencyi, gdzie mia³a z dawna przyjazne zwi¹zki, potem do Prowancyi uciek³a;nareszcie,gdy Wêgrzy ust¹pili, wróci³a do kraju, iodt¹d szczêœcie sprzyja³o jej a¿ do zgonu; rz¹dy królestwa sprawowa³a wpokoju, z wy¿szym nad kobiecy rozumem i przezornoœci¹, tak i¿ pod ¿adnymkrólem pañstwo to wiêkszem powodzeniem nie kwit³o.216 KAZIMIERZ W.R.1348.Rok Pañski 1348.Po œmierci mistrza Pruskiego Henryka Dosemer obrany do rz¹dów Winrychde Kniprode, naje¿d¿a zbrojno i pustoszy Litwê, a Litwini wet za wetpl¹druj¹ Prusy.Henryk Dusemer mistrz Pruski, piêæ lat tylko strawiwszy naurzêdzie mistrza, zakoñczy³ ¿ycie, a w uroczystoœæ Trzech króliWinrych de Kniprode wielki komtur obrany zosta³ na jego miejsce.Tenchc¹c pocz¹tki panowania swego uœwietniæ i ws³awiæ, wkroczy³ zlicznem wojskiem do Litwy i powiat Pastow (Pastrim) orê¿em, po¿ogami igrabie¿¹ spustoszy³.A lubo inne powiaty zamierza³ podobnie¿ nawiedziæ,gdy jednak¿e przeszkadza³y ustawiczne niepogody i s³oty, zabrawszyjeñców i ³upy do Prus powróci³.Przyk³ad jego naœladuj¹c Olgerd ksi¹¿êLitewski, z braci¹ Kiejstutem, Patrykiem i innymi, wpad³ rozpuszczonemizagonami wojsk chrzeœciañskich do Litwy, i zakrwawi³ j¹ straszliw¹ rzezi¹chrzeœcian, znik¹d nie maj¹cych pomocy; a zniszczywszy kraj ³upiestwy i po¿ogami, izagarn¹wszysiedmset chrzeœcian w niewol¹, wróci³ zdobycz¹obci¹¿ony do Litwy.Niezad³ugo potem ksi¹¿ê Smoleñski, z nowemi pocztyLitwinów i Rusinów, wtargn¹³ oko³o zamku £abiowa do Prus, i wszystkieokolice mieczem, ogniem i grabie¿¹ spustoszy³.Komtur £abiowski chc¹c wboju spróbowaæ szczêœcia, wyprowadzi³ w pole swoje wojska, acz nierównies³absze, i stoczy³z nim bitwê.Poleg³a znaczna z obu stron liczba, a zwy-ciêztwo otrzymaliKrzy¿acy; Litwinizaœ z swoim wodzem Smoleñsk im pobici i rozproszeni, gdy w ucieczce chcieli siêdostaæ zarzekê, nad któr¹ walka by³a stoczona, powpadali w wodê, gdzie ich wiêcejjeszcze ni¿ podmieczem nieprzyjació³ zginê³o.Sam ksi¹¿ê Smoleñski uton¹³ w rzece, a zgonjegopowiêkszywszy klêskê Litwinów, uœwietni³ zwyciêztwo wroga.Zw³oki ksi¹¿êciapoznane poszatach i zbroi komtur £abiowski odes³a³ Litwinom do Wieloñskiegozamku, gdzie je obyczajem ojczystym na stosie spalono.Mór straszny w Polsce i innych krajach, z przyczyny zara¿enia powietrza przez¯ydów.Po tej pladze nast¹pi³o znowu trzêsienie ziemi.Wielka zaraza morowa rozszerzywszy œmiertelnoœæ w ca³em królestwie Polskiem,nietylko Polskê, ale i Wêgry, Czechy, Dani¹, Francy¹, Niemcy, i wszystkie niemalkrajechrzeœciañskie i barbarzyñskie srodzeR.1348.Kazimierz W.217spustoszy³a.A gdy niektórzy domyœlali siê, ¿e takow¹ klêskê zrz¹dzili ¿ydziprzez zatruciepowietrza jakimsiœ zabójczym jadem, w wielu miejscach mordowano ich, palono,wieszano;niektórzy, boj¹c siê dostaæ w rêce chrzeœeian, sami siebie, swoje ¿ony, synów,córki ikrewnych zabijali; w kilku tylko prowincyach, gdzie z ³akomstwa na pieni¹dzedano siê imokupiæ, ocaleli.Do tej klêski morowej przy³¹czy³o siê jeszcze straszne ziemitrzêsienie, którewydarzone w Pi¹tek, w dzieñ Nawrócenia Œ.Paw³a, rozleg³o siê po wszystkichkrajachchrzeœciañskich i barbarzyñskich, i powywraca³o wiele miast znakomitych;niektóre z nichca³kiem zasypane zosta³y gruzami lub siê pozapada³y, tak,¿e ledwo znaæ by³o ich szcz¹tki.Poczê³a siê zaœ rzeczona zaraza morowa wmiesi¹cuStyczniu, za papiestwa Klemensa VI, w szóstym roku jogo rz¹dów, i trwa³a ci¹gleprzezsiedm miesiêcy, dwakroæ ponawiaj¹c klêskê.Pierwszy raz objawia³a siê przez dwamiesi¹cegor¹czk¹ nieustann¹ i krwotokiem z ust, a chorzy umierali w ci¹gu trzech dni
[ Pobierz całość w formacie PDF ]