czepuł

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ani na chwil� nie nale�y go wi�c zostawia� w pokoju, lecz wszyscy przeciwnicyze wszystkich stron wszystkimi si�ami uderzy� na� powinni.2.Aby za� przeci�� Ko�cio�owi wszelkie drogi do odzyskania utraconegostanowiska, g�osi� b�dziemy nieustannie zasad� powszechnej religijnej wolno�cii tolerancji.St�d wielkie wyp�yn� korzy�ci.Mówi� b�dziemy: �Religia jestkwesti� przekonania.Ko�ció� nie ma prawa w jaki b�d� sposób przynagla� ludzido wyznawania swojej nauki i wolnu mu przekonywa�, lecz nie zmusza�.Tymsposobem zyskujemy zupe�n� swobod� do rozszerzania naszych nauk.Lecz niemo�emy si� sami trzyma� tych zasad w stosunku do Ko�cio�a!.Tak dalecenieodzownie potrzebna jest nam si�a dla utrzymania Ko�cio�a w karbachpos�usze�stwa, �e bez niej wszystkie nasze przewyborne zasady ma�oskutkowa�yby.3.Wy za�, �filozofowie�, stara� si� macie, aby Ko�ció� swoich przekona� nieby� w mo�no�ci przeprowadzi�.Pracowa� wi�c winni�cie nad przeprowadzeniemzasady, �e je�eli wy��cznie s�ugom Ko�cio�a powierza si� nauczanie wiary imoralno�ci, pomy�lno�� spo�ecze�stwa na ci�kie bywa nara�ona niebezpiecze�stwai spokój spo�eczny dotkliwie na tym cierpi.Jest to ustanawianiem �pa�stwa wpa�stwie�, co koniecznie prowadzi do zawichrze� i nieporz�dków.Nast�pnieb�dziemy dowodzi�, �e �w�adza Ko�cio�a rozci�ga si� tylko do rzeczy czystoduchowych i wewn�trznych, pod �adnym za� pozorem nie rozci�ga si� do �adnychspraw zewn�trznych�.4.Najwi�ksze us�ugi przyniesie nam zasada, �e �Chrystus nie po to przyszed� na�wiat, aby spo�eczny porz�dek narusza�, a niektóre nauki Ko�cio�a katolickiegozak�ócaj� ten porz�dek.Nie od Chrystusa wi�c bior� one swój pocz�tek i niemog� stanowi� przedmiotu wiary�.Powtarzam, �e takim rozumowaniem zupe�nie pobijecie przeciwników.Katolicybowiem jednozgodnie przyjmuj� pierwsz� cz�� powy�szego rozumowania.Zaprzeczaj� tylko tej drugiej cz�ci, tj.twierdzeniu, jakoby niektóre naukiKo�cio�a rzeczywi�cie zagra�a�y porz�dkowi spo�ecznemu.Nale�y wi�c umie�argumentowa�.Je�eli si� b�dziecie powo�ywa� na zasady, z pewno�ci� przegracieca�� spraw�, gdy� maj� oni na swoj� obron� liczne dowody.Trzeba wam tedy, codo tego twierdzenia, opiera� si� wi�cej na sile waszego przemawiania.Niedozwalajcie im wi�c zapuszcza� si� w obja�nienia i dowody, utrzymujcie, �eponiewa� zasada wasza wszystkim jest znana i przez wszystkich przyj�ta, by�obywi�c czyst� strat� czasu d�u�ej si� nad ni� rozwodzi�, a gdyby kto� i na tozgodzi� si� nie chcia�, zamkniecie mu usta wykrzyknikiem: �Jeste� wrogiemporz�dku publicznego!�.Tu jeszcze raz zak�opotali si� �filozofowie�.Uciekanie si� do gwa�tu czy nieoka�e si� szkodliwe i uw�aczaj�ce sprawie o�wiaty i wolno�ci, której jeste�myprzedstawicielami? Czy godzi si� wyrwa� z serc ludzkich najdro�sze dla nichprzekonania?Na te s�owa �teologowie� nie mogli si� powstrzyma� od u�miechu politowania.�Nigdy nie przypuszczali�my, rzekli, aby wasza wznios�a filozofia mog�a tak�delikatno�ci� si� odznacza�.Je�eli mówimy o sile, to czy� przez to rozumie�si� ma otwarta i gruba si�a? Czy� wi�c to tylko u�yciem si�y si� nazywa, je�elichwytamy kogo za gard�o, a nast�pnie dusimy go i zabijamy? Tak pojmowano terzeczy w czasach barbarzy�stwa.Czy� nie ma delikatnego u�ycia si�y? Czy niemo�na w sposób przyjacielski w z�otym pucharze zatruty napój podawa� naszymnieprzyjacio�om? Pewna b�dzie, cho� powolna �mier�, a co najwa�niejsza, nikt,nawet ci, których o powolne konanie przyprawimy, nie b�d� mogli nam o zabójstwoczyni� zarzutów.Tak mo�na i nale�y post�powa�.Oczywi�cie jest wszak�e, �e nienale�y mówi�, i� dzieje si� to z powodu religii, lecz z przyczyny dobraspo�ecznego i post�pu �wiata!.5.Z pomoc� wi�c dobrej, rozumnej, a nawet katolickiej zasady, �e jedno�� naukjest konieczna i �e niezgodno�� pod tym wzgl�dem jest wielce szkodliwa, mo�nau�atwi� sobie robot�.Katedry dogmatyki i innych teologicznych przedmiotówobsadzi si� lud�mi naszej partii, stosuj�c w obiorze wielk� ogl�dno��, aby niedopu�ci� nikogo, kto nie z�o�y� licznych dowodów swego usposobienia.Niewieleb�dzie wtedy potrzeba czasu na to, aby duchowie�stwo i wykszta�ce�sza cz��spo�ecze�stwa przej�y si� naszymi teoriami.6.Jest jeszcze wiele innych �rodków, których na przemiany u�ywa� trzeba dladopi�cia naszych zamiarów.Patrze� powinni�my, z kim mamy do czynienia.Do tegolub owego �rodka ucieka� si� b�dziemy, w miar� ró�nego usposobienia osób.S�abym umys�om twierdzi� b�dziemy, �e niestety Ko�ció� dzisiejszy odst�pi� odducha �agodno�ci i s�odyczy swego Za�o�yciela.Taka argumentacja bardzo szybkosprowadza religijny indyferentyzm w ludziach, w których rozum niezbyt dalekosi�ga.Je�eli b�dziemy mieli przed sob� ludzi w�tpliwych obyczajów i moralno�ci, topami�tajmy na zdanie, �e ka�dy tym ch�tniej podejrzewa innych o zdro�no�ci, imwi�cej sam im ulega, i �e wi�cej zawsze zabieramy si� do poprawy innych, ni�siebie samego [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki