Benedict Ruth Wzory kultury

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nu�e, podnie�cie niedosi�giy siup, mój s�up potlaczu,Bo to jedyne grube drzewo z drzew, bo to jedynygruby korze� plemion.Wasz wódz w tym domu rozgniewa si� teraz.Wasz wódz odta�czy teraz taniec gniewu.Taniec w�ciek�o�ci odta�czy wasz wódz! [93 Boas 3, s.1291, 1290, 848, 857,1281.]Jestem Yaqatlenlis, jestem Pochmurny i jestem Sewid;jestem wielki Jedyny i jestem Pan Dymu i jestem Wspania�y Gospodarz Uczt.Otoimiona, które w darze �lubnym byty mi dane, kiedy za �ony bratem córki wodzówwsz�dzie tam, dok�d je�dzi�em.Dlatego �mieszy mnie tylko, co mówi� mniejsiwodzowie, bo nie zdo�aj� nigdy mnie poni�y� obgadywaniem mojego imienia.Czykto dorasta cho� do pi�t mym przodkom, prawdziwym wodzom? Dlatego znaj� mniewszystkie plemiona na ca�ym �wiecie.Wódz, mój praojciec, pierwszy rozda�mienie na wielkiej uczcie.Inni staraj� si� go na�ladowa� - tylko to mog�.Pró�no staraj� si� czyni�, jakczyni� wódz mój praojciec, który jest korze�niem mojego rodu.Ja jestem nad plemionami,Ja jestem jeden nad plemionami.Ka�dy wódz plemienia to tylko wódz plemienia.Ja jestem jeden nad plemionami.W�ród zaproszonych wodzów szukam wielkiego tak jak ja.Lecz prawdziwego wodza nie ma w�ród tych go�ci.Oni nie wyprawiaj� nigdy uczt usiebie, Te sieroty, biedaki, ci wodzowie plemion! Ha�b� si� okrywaj�! Ja jestemten, co daje wydry morskie wodzom,tym go�ciom, wodzom plemion.Ja jestem ten, co daje chy�e czó�na wodzom,tym go�ciom, wodzom plemion.Te hymny samouwielbienia wy�piewywali cz�onkowie �wity wodza plemienia przywszystkich wielkich okazjach: s� one najbardziej charakterystycznym wyrazemkultury Kwakiutlów.Wszystkie uznawane przez nich pobudki ze�rodkowa�y si�wokó� ��dzy wywy�szenia.Wszystko: organizacja spo�ecz�na, instytucjegospodarcze, religia, narodziny i �mier� mia�y s�u�y� jako jej wyraz.Triumf wich poj�ciu obejmowa� wy�mianie i publiczne wyra�enie pogardy przeciwnikom,którzy, zgodnie z tradycj�, byli tak�e zaproszonymi go��mi.Z okazji potlaczugrupa gospodarza rze�bi�a figury natural�nej wielko�ci wyobra�aj�ce wodza,który mia� otrzyma� miedziaka.Jego n�dz� symbolizowa�y wystaj�ce �ebra, apostawa pozbawiona godno�ci podkre�la�a fakt, �e nikt si� z nim nie liczy.Wódz, który by� gospodarzem, �piewa� pie�ni wyra�aj�ce pogard� dla go�ci:Wa, zej�� mi z drogi, Wa, zej�� mi z drogi! G�owy odwró�cie, abym pofolgowa�gniewowi swemui zbi� bratnich wodzów.Oni udaj�, ci wszyscy wodzowie; wci�� obracaj�tym samym miedziakiem, wci�� ten sammiedziak daj� ma�ym wodzom.Ach, nie pro�cie �aski, Ach, nie pro�cie laski,pró�no r�k nie wzno�cie,�lini�ce si� mazgaje.Ja si� �miej�, szydz� z tego, kto skrzynie z dobytkiemopró�nia u siebie w domu,tam w domu potlaczu,tam w domu uczty, gdzie go�ci si� g�odzi.Oto powód mojego �miechu,Powód mojego �miechu z tego, kto nie ma nic.Z tego, kto wci�� powtarza, �e przodków mia� wodzów.Maluczcy nie maj� przodków po�ród wodzów.Maluczcy nie maj� imion po praojcach.Maluczcy, którzy pracuj�,Maluczcy, którzy pracuj� ci�ko,Którzy b��dz� na ka�dym kroku, którzy z n�dznychk�tów �wiata si� wywodz�.Oto jest powód jedyny mojego �miechu.Ja jestem wielki wódz, który zwyci�a,Ja jestem wielki wódz, który zwyci�aOch, róbcie dalej swoje!Szydz� z tych tylko, co na tym �wiecie kr�c� si� w kó�koci�ko pracuj� i jak �ososie trac� ogony, Z wodzów podw�adnych wielkiego wodza,z tych tylko szydz�.Ha! �aski dla nich! Olejem nat�u��cie ich w�osy suche i kruche,W�osy takich, co si� nie czesz�.Szydz� z wodzów podw�adnych prawdziwegowodza.Ja jestem wielki wódz, który zawstydza ludzi [94 Ibidem, s.1288, 1290,1283,1291.].Ca�y system gospodarczy wybrze�a pómocno-zachodniego koncentrowa� si� wokó� tejobsesji.Dla wodza istnia�y dwa sposoby uzyskania po��danego zwyci�stwa.Pierwszy to zawstydzenie rywala darem o wi�kszej warto�ci ni� to, czym tenmóg�by si� zrewan�owa�, doliczaj�c wymagan� nadwy��k�.Drugi za� to zniszczeniew�asno�ci.W obu przypadkach ofiarowanie daru by�o wezwaniem do rewan�u,chocia� w pierwszym bogactwo ofiarodawcy wzrasta�o, a w drugim pozbawia� si� onposiadanych dóbr.Skutki tych dwóch metod wydaj� si� nam ca�kowicie ró�ne.DlaKwakiutlów by�y to tylko uzupe�niaj�ce si� sposoby pokonania rywala, anajwy�sz� chwa�� w �yciu byt akt ca�kowitego zniszczenia.By�o to takie samowyzwanie jak sprzeda� miedziaków, a rzucano je zawsze celem przeciwstawieniasi� rywalowi, który, chc�c unikn�� wstydu, musia� wówczas zniszczy� tak� sam�liczb� warto�ciowych dóbr.Niszczenie dóbr przyjmowa�o ró�norakie formy.Wielkie potlacze, w czasiektórych spo�ywano du�e ilo�ci oleju z ryb ��wiec", traktowano jako zawody wniszczeniu.Go�ci szczodrze karmiono olejem i wylewano go do ognia.Siedz��cymw pobli�u �ar p�on�cego oleju sprawia� du�� przykro��, co uwa�ano równie� zask�adow� cz�� zawodów.Aby uchroni� si� od wstydu, musieli bez ruchu le�e� naswoich miejscach, chocia� buchaj�cy ogie� si�ga� krokwi dachu.Gospodarz musia�równie� okazywa� ca�kowit� oboj�tno�� w obliczu niebezpiecze�stwa zniszczeniadomu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki