Stanislaw Lem Doskonala Proznia (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wielko�ci rz�dugiga pojawiaj� si�, gdy cofn�� punkt estymacji o miliard lat, rz�du tera - gdyo trzy miliardy lat itd.Innymi s�owy, zawsze mo�na znale�� taki punkt na osiczasowej, z którego ocena szans czyich� narodzin jest tak bardzonieprawdopodobna, jak si� tylko spo�doba, czyli niemo�liwa, poniewa� dowolniema�a ró�ni�ce si� od zera prawdopodobie�stwo równa si� do�wolnie wielkiemunieprawdopodobie�stwu.Je�li po�wiadamy to, nie g�osimy jakoby ani nas, aninikogo innego nie by�o na �wiecie.Na odwrót: ani w cudzy, ani we w�asny bytnie w�tpimy.Powiadaj�c powy��sze, powtarzamy jedynie to, co g�osi fizyka,albowiem to ze stanowiska fizyki, a nie zdrowego rozs�dku na �wiecie nie ma anijednego cz�owieka i nigdy �adnego nie by�o.A oto i dowód: fizyka uwa�a, �e to,co jest jedn� szans� na centylion, jest niemo�liwe.To bowiem, co jest jedn�szans� na centylion, przy za�o�eniu, �e oczekiwany wypadek nale�y do zbioruwypadków za�chodz�cych co sekunda, w ogóle nie mo�e by� w Kos�mosie oczekiwane.Ilo�� sekund, jakie up�yn� mi�dzy dzisiejszym dniem a ko�cem Wszech�wiata, jestmniejsza od centyliona.Gwiazdy wypromieniuj� sw� energi� du�o pr�dzej.A zatemczas trwania Kosmosu w obecnej postaci musi by� krótszy ni� czas niezb�dny dladoczekania si� tego, co zachodzi jeden raz na centylion sekund.Ze stano�wiskafizyki czeka� na zdarzenie tak ma�o prawdopo�dobne to tyle, co czeka� nazdarzenie, które na pewno nie nast�pi.Zjawiska te zwie fizyka cudamitermo�dynamicznymi.Nale�� do nich np.zamarzni�cie wody w garnku, co stoi naogniu, podniesienie si� z pod�ogi kawa�ków rozbitej szklanki i ich po��czeniesi� w ca�� szklank� itp Rachunek pokazuje, �e takie �cuda� s� przecie�bardziej prawdopodobne, ni� to, czego szan�sa równa si� jeden do centyliona.Dodajmy teraz, �e nasza rachuba uwzgl�dni�a dot�d tylko po�ow� esty�macji, jakodane makroskopowe.Oprócz nich wyzna�czaj� narodzenie konkretnej jednostkiokoliczno�ci mi�kroskopowe, tj.to, jaki plemnik po��czy si� z jakim jajeczkiem- u danej pary osób.Gdyby matka moja pocz�a mnie w innym dniu i godzinie, ni�to zasz�o, to urodzi�bym si� nie ja, lecz kto� inny, co wida� st�d, �e mojamatka faktycznie pocz�a w innym dniu i go�dzinie, mianowicie na rok przed mymurodzeniem, i urodzi�a wówczas dziewczynk�, moj� siostr�, co do której raczejby�oby zb�dne dowodzi�, i� ona nie jest mn�.Ta mikrostatystyka te� musia�abyzosta� uwzgl�dniona w estymacji szans mego powstania, przy czym jej do��czeniedo rachunku podnosi centyliony nieprawdopodobie�stwa do miralionów.Tak tedy,ze stanowiska termodynamicznej fizyki, egzystencja ka�dego cz�owieka jestzjawiskiem kos�micznie niemo�liwym, skoro tak nieprawdopodobnym, �enieprzewidywalnym.Fizyka mo�e przepowiada�, kiedy ju� za�o�y, �e istniej�jacy� ludzie, i� ci ludzie b�d� rodzili innych ludzi, lecz co do tego, jakiekon�kretne jednostki b�d� rodzone, fizyka musi albo mil�cze�, albo popa�� wzupe�ny absurd.A zatem albo fi�zyka si� myli, g�osz�c uniwersaln� wa�no�� swejteorii prawdopodobie�stwa, albo nie istniej� ludzie, a równie� psy, rekiny,mchy, porosty, tasiemce, nietoperze i wid�aki, gdy� powiedziane wa�ne jest dlawszystkie�go, co �yje.Ex physicali positione vita impossibilis est, quod eratdemonstrandum�.Tymi s�owy ko�czy si� dzie�o �De impossibilitate vitae�,stanowi�ce w�a�ciwie ogromne przygotowanie tre�ci drugiego tomu dylogii.Autorog�asza w nim daremno�� przewidywa� przysz�o�ci, opartych na probabilizmie.Pragnie wykaza�, �e historia nie zawiera �adnych innych faktów oprócznajzupe�niej niepraw�dopodobnych ze stanowiska probabilistycznego.Profe�sorKouska stawia wyimaginowanego futurologa na progu XX wieku, obdarzywszy go ca��wiedz�, jaka tylko by�a podówczas dost�pna, by zada� owej postaci szereg pyta�.Np.: �Czy uwa�asz za prawdopodobne, �e niebawem odkryje si� srebrzysty metal,podobny do o�owiu, zdolny zniszczy� �ycie na Ziemi, je�li dwie pó��kule,sporz�dzone z tego metalu, zetknie si� prostym ruchem r�k, aby uczyni�o si� znich co� podobnego do du�ej pomara�czy? Czy uwa�asz za mo�liwe, �e ta oto starabryczka, w któr� im� pan Benz wprawi� terko�c�cy silnik pó�torakonnej mocy,rozmno�y si� nieba�wem tak, i� od dusz�cych wyziewów i spalin motoro�wychb�dzie si� w wielkich miastach dzie� zamienia� w noc, a problem postawieniagdziekolwiek tego we�hiku�u, po zako�czeniu przeja�d�ki, uro�nie do g�ów�negonieszcz�cia najpot�niejszych metropolii? Czy uwa�asz za prawdopodobne, �edzi�ki zasadzie ogni sztucznych i kopniaków ludzie niebawem poczn� spa�cerowa�po Ksi�ycu, przy czym ich przechadzki w tej samej chwili b�d� mog�y widzie� wdomu setki milio�nów innych ludzi na Ziemi? Czy uwa�asz za mo�liwe, �e niebawemda si� sporz�dzi� sztuczne cia�a niebie�skie zaopatrzone w urz�dzenia, dzi�kiktórym da si� z kosmicznej przestrzeni �ledzi� poruszenia ka�dego cz�owieka napolu czy na miejskiej ulicy? Czy s�dzisz, �e jest prawdopodobne zbudowaniemaszyny, która b�dzie lepiej od ciebie gra�a w szachy, komponowa�a mu�zyk�,przek�ada�a z j�zyka na j�zyk i wykonywa�a w ci�gu kilku minut rachunki, jakichby nie wyko�nali do ko�ca �ycia wszyscy rachmistrze, ksi�gowi i buchalterzy�wiata razem wzi�ci? Czy uwa�asz za mo�li�we, �e wnet powstan� w centrum Europyogromne zak�ady przemys�owe, w których b�dzie si� pali�o w piecach �ywymilud�mi, przy czym liczba tych nie�szcz�ników przekroczy miliony?� Jasne jest -g�osi profesor Kouska - �e w roku 1900 tylko wariat uzna�by wszystkie takiezaj�cia za cho� odrobin� wiarygodne.A przecie� wszystko to si� sta�o.Je�liwi�c zasz�y same rzeczy nieprawdopodobne, dlaczego w�a�ciwie nagle ten porz�dekmia�by ulec ra�dykalnej odmianie, tak, by odt�d spe�nia�o si� ju� tylko to, couwa�amy za wiarygodne, prawdopodobne i mo�liwe? Przepowiadajcie przysz�o��, jaksobie chce�cie - zwraca si� do futurologów - byle�cie tylko nie opierali swoichprzepowiedni na rachubie maksymal�nych szans.Imponuj�ce dzie�o profesoraKouski zas�uguje niechybnie na uznanie.Jednakowo� uczony ten w po�znawczymferworze uleg� pomy�ce, któr� wytkn�� mu profesor Bedrzich Vrchlicka wobszernym artykule krytycznym, jaki zamie�ci�y �Zemledelske Nowiny�.ProfesorVrchlicka utrzymuje, �e ca�e rozumowanie antyprobabilistyczne profesora Kouskiopiera si� na za�o�eniu jednocze�nie przemilczanym - i b��dnym.Za fasad�rozumowania Kouski kryje si� bowiem �me�tafizyczne zdumienie egzystencj��,które mo�na by przyoblec w s�owa: �Dlaczego istnieje w�a�nie teraz, w�a�nie wtym ciele, w�a�nie w takiej, a nie innej po�staci? Dlaczego nie by�em �adnym zmilionów ludzi, co istnieli dawniej, i nie b�d� �adnym z ludzi, jacykiedykolwiek si� urodz�?� Je�li nawet za�o�y�, i� pytanie takie ma jaki� sens,mówi profesor Vrchlicka, to nie ma on z fizyk� nic wspólnego.Pozornie wydajesi�, �e ma i �e mo�na by je tak przeartyku�owa�: �Ka�dy cz�owiek, jaki istnia�,tj.�y� dot�d, by� cie�lesn� realizacj� pewnego wzoru, u�o�onego z genów, czylicegie�ek dziedziczno�ci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki