Barbara Szacka Wstęp do Socjologii (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.4.Kultura jako przedmiot zainteresowania socjologiiKultura stanowi przedmiot zainteresowa� kilku dyscyplin, nie tylko so�cjologii.Zajmuje si� ni� oczywi�cie antropologia.Oprócz niej etnografia oraz stosunkowom�oda na naszym gruncie dyscyplina nosz�ca miano kulturoznawstwa.Ka�da z nichnieco inaczej wykre�la obszar kultury b�d�cy przedmiotem jej docieka�, na czyminnym koncentruje uwag� oraz stosuje odmienne procedury badawcze.Granicemi�dzy tymi dy�scyplinami, tak jak mi�dzy wszystkimi innymi wchodz�cymi wzakres nauk spo�ecznych, s� p�ynne.Ponadto w ró�nych krajach przebiegaj�od�miennie i s� cz�sto wyznaczane nie tyle przez ró�nice za�o�e�teoretycz�nych, ile przez ukszta�towan� w danym kraju tradycj� akademick� iprak�tyk� badawcz�.Na gruncie polskim g�ównym przedmiotem zainteresowa� socjologii jest kulturasymboliczna i jej zwi�zki z �yciem zbiorowym ludzi (Boksza�ski 1991: 245).Nieznaczy to, �e zainteresowania polskich socjologów ograniczaj� si� do tejdziedziny kultury.W�ród polskich prac socjolo�gicznych mo�na znale�� wieletakich, które podejmuj� problematyk� kul�tury w jej antropologicznym,ca�o�ciowym uj�ciu.Cz�stym przedmiotem zainteresowa� socjologii polskiej s� systemy warto�ci i ichzró�nicowanie spo�eczne.Innym - style �ycia, ich spo�eczne zró�nicowanie iprzemiany.W polu uwagi socjologów polskich s� tak�e najró�niejsze zbiorowo�cio w�asnej subkulturze.Prawd� jednak jest, �e wielu autorów podejmuj�cych t�lub inn� problematyk� z zakresu ca�o��ciowo rozumianej kultury, z trudem, je�liw ogóle, zgodzi�oby si� na miano socjologów kultury, a mo�e nawet zdziwi�obysi�, dowiaduj�c, �e zajmuj� si� socjologi� kultury.W podej�ciu socjologicznym do zjawisk kultury, rozumianej zarówno ca�o�ciowo,jak i uto�samianej z kultur� symboliczn�, wyró�ni� mo�na dwie odmienneperspektywy.Jedn� jest perspektywa zró�nicowania spo��ecznego, która prowadzido zainteresowania zwi�zkami wzorów zacho�wania si�, sposobów u�ywania j�zykaoraz stopnia przyswojenia kultury symbolicznej z miejscem zajmowanym whierarchii spo�ecznej.Drug� -perspektywa spójno�ci grupy.Cz�� pierwsza.ProlegomenaRozpatrywanie kultury jako czynnika zespalaj�cego grup� widoczne jest zw�aszczaw rozwa�aniach i badaniach dotycz�cych kultury narodo�wej.W odniesieniu doniej wa�nym przedmiotem uwagi sozologicznej jest kanon kultury narodowej.Jeston rozumiany jako zespó� �dzie� arty�stycznych, wiedzy, norm i zasad, którychznajomo�� uwa�a si� za obo�wi�zuj�c� cz�onków zbiorowo�ci narodowej i którajest wpajana nowym pokoleniom w procesie kulturalizacji, czyli wprowadzania wnarodow� kultur� przez tradycj� rodzinn�, �rodowisko i specjalne instytucjeo�wia�towe" (K�oskowska 1991b: 53).Kszta�t tego kanonu, jego zmiany w czasie,czynniki wp�ywaj�ce na te zmiany oraz stopie� jego akceptacji i rzeczy�wistejznajomo�ci w ró�nych segmentach spo�eczno�ci narodowej s� przedmiotemsocjologicznych bada� empirycznych.Kultura w uj�ciu socjologicznym bywa te� traktowana jako system komunikowania.Przy takim podej�ciu pojawiaj� si� natychmiast klasycz�ne pytania dotycz�ceprocesu komunikacji: kto komunikuje, co, przez jaki kana� i z jakim skutkiem.Pytania te wyznaczaj� obszar docieka� teore�tycznych i bada� empirycznych.Wodniesieniu do nadawcy tre�ci kul�turowych najcz�ciej zaznacza si� druga zwymienionych perspektyw ba�dawczych.Podkre�lany jest wp�yw warstw dominuj�cychna kszta�t ka�nonu kulturowego.To one decyduj�, jak nale�y si� zachowywa�,jakiego s�ownictwa u�ywa�, jakie warto�ci uznawa�, a tak�e co si� ma podoba�.Narzucanie w�asnych standardów kulturowych s�u�y umacnianiu ichuprzywilejowanych pozycji.W odniesieniu do dróg przekazu socjologowie kultury wyró�niaj� trzy �uk�ady", wktórych przekaz tre�ci kultury symbolicznej odbywa si� w odmienny sposób(K�oskowska 1964, 1991a; Boksza�ski 1991).� Pierwszy to uk�ad bezpo�rednich i osobistych stosunków spo�ecz�nych.Takprzekazywane s� tre�ci kulturowe w spo�ecze�stwach pier�wotnych, jak równie� wrodzinach, grupach kole�e�skich czy spo�ecz�no�ciach lokalnych.W tym uk�adzienie ma podzia�u na twórców i od�biorców.Tworzenie kultury jest procesemspontanicznym, który zachodzi w toku bezpo�rednich kontaktów i jest spleciony zcodziennymi czyn�no�ciami.� W drugim uk�adzie te� mamy do czynienia z przekazem bezpo�red�nim, alesprofesjonalizowanym.Wyst�puje tu wyra�ny podzia� na pro�fesjonalnych twórcówi odbiorców.Jedni i drudzy mog� zreszt� zamie�nia� si� miejscami: aktorgraj�cy w teatrze mo�e nast�pnego dnia kupo�wa� obraz od malarza, którypoprzedniego wieczoru ogl�da� go na scenie.Kontakty mi�dzy twórc� a odbiorc�poddane s� okre�lonym regu�om i od�bywaj� si� w obr�bie organizacji takich, jakteatr, filharmonia, galeria sztu�ki.Ponadto twórcy legitymuj� si� formalnymwykszta�ceniem, które upraw�nia do zajmowania si� dan� dzia�alno�ci� twórcz�.Rozdzia� III [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki