Podstawy współczesnej pedagigiki Stefan Kunowski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zagadnienie celu bowiemnie wyst�puje na terenie nauk przyrodniczych, które jakby omawiaj� dok�adnieca�y rozk�ad jazdy, ale nie dyktuj�, w któr� stron� nale�y wychowanieprowadzi�.Poznaj� one wielko�� si�y wybuchu atomowego, lecz nie mog�zdecydo�wa�, do jakiego celu pokojowego, czy wojennego powinno si� go u�y�.Cele �ycia, rozwoju i wychowania p�yn� z potrzeb i d��e� cz�owieka, który musisi� kierowa� rozumem, zdrowym rozs�dkiem, by nie ulec swoim nami�tno�ciom iprzez nie nie zgin��.O celu wi�c wychowania, który si�ga ku niewiadomejprzysz�o�ci, decyduj� najwy�sze warto�ci i idea�y, których podstaw� powinienby� prawdziwy �wiatopogl�d godny cz�owieka.Wprawdzie �wiatopogl�dy historycznesi� zmieniaj�, ale mimo relatywizmu ka�dy z nich uwa�a si� za jedyny prawdziwyi niezmienny.Dlatego te� �wiatopogl�dy szukaj� elementów praw�dziwych iwiecznych, poniewa� te stanowi� miernik warto�ci i trwa�o�ci �wiatopogl�dów,tak �e krytyka ich podstaw powoduje upadek wielu fa�szywych obrazów �wiata.�wiatopogl�d nowoczesny musi by� wi�c budowany i sprawdzalny naukowo.Nauki, maj�ce szczególne znaczenie dla budowy prawdziwego pogl�du na �wiat,nazywamy naukami �wiatopogl�dowymi.Nale�� do nich nauki humanistyczne,filozoficzne i teologiczne.Pierwsze dostar�czaj� surowego materia�u dopoznania idea�ów i postaw ludzkich, jak bohaterstwo, mi�o��, tchórzostwo,zdrada, nienawi�� itd., wyra�anych w historii narodów, w ich sztuce iliteraturze poetyckiej czy dramatycz�nej.Nauki humanistyczne wi�c mówi�ce o�yciu i czynach cz�owieka s�u�� pomoc� w kszta�ceniu �wiatopogl�du m�odzie�y idoros�ych, ale one nie rozstrzygaj� normatywnie, które z tych postaw powinnyby� realizowane w wychowaniu.Czyni� to dopiero nauki filozoficzne, jak logika,estetyka, etyka, które na podstawie filozofii ogólnej, metafizyki iepistemologii ustalaj�, normatywnie przynajmniej, kryteria tego, co jestprawdziwe, dobre moralnie, pi�kne i godnego rozumnego cz�owie�ka.Wreszcienauki teologiczne o Bogu �ywym i stosunku religijnymcz�owieka do Boga konkretyzuj� idea� wychowawczy cz�owieka.Wszys�tkie wi�cwymienione nauki przyczyniaj� si� swoim wk�adem do roz�budowy prawdziwego�wiatopogl�du.Sam wyraz �wiatopogl�d jest wieloznaczny, obejmuj�c: a) �wiatopo�gl�d osobisty,w�a�ciwy, który wytwarza si� w ci�gu rozwoju cz�owieka,�wiatopogl�d spo�eczny, wyznawany przez jak�� grup� spo�ecze�stwa jako obowi�zuj�cy jej cz�onków, co nazywamy ideologi� oraz�wiatopogl�d filozoficzny jako system pogl�dów jakiej� szko�yfilozoficznej, co nazywamy teazj� (gr.theasis - pogl�d).Ideologie grupspo�ecznych oraz teazje filozoficznego my�lenia mog� wp�ywa� natworzenie si� �wiatopogl�du osobistego, ale narzucane pod przymusemi przyjmowane bez przekonania przez wychowanków s� tylko namia�stk� prawdziwego �wiatopogl�du.�wiatopogl�d osobisty bowiem jest to zespó� w�asnych przekona�, oparty o wiedz�jakiego� rodzaju, daj�c� pewno�� poznania oraz zaspakajaj�c� samorzutne pytaniapoznawcze, nurtuj�ce wszystkich normalnych ludzi.Przekonania za� s� to s�dypoznawcze, ró�ni�ce si� od s�dów wyuczonych i zapami�tanych tym, �e wi�� si�one z w�asnym prze�wiadczeniem o ich prawdziwo�ci (asercja), maj� wi�czabarwienie uczuciowe i wskutek tego staj� si� motywem pobudzaj�cym wol� dodzia�ania.Pytania poznawcze wreszcie, na które odpowiedzi jako cz�stki wiedzydostarczaj� materia�u przekonaniowego, rozwijaj� si� w �yciu ludzkimnast�puj�co: najwcze�niej pojawiaj� si� u dziecka przedszkolnego pytaniawyja�niaj�ce typu �co to jest?" lub �jak si� co� odbywa?" S� to pytania,wynikaj�ce z do�wiadczenia i praktyki �yciowej, maj� charakter schodkowy, toznaczy przenikaj� w g��b poznawanej rzeczy przez pytania o dalsze szczegó�yzjawisk i dlatego wiedza zaspokajaj�ca je pochodzi z nauk szczegó�owych takprzyrod�niczych, jak te� humanistycznych.W wieku szkolnym pojawia si� z pe�nymzrozumieniem wy�szy typ pytania przyczynowego, dlaczego co� si� dzieje? Pytaniao przyczyny wychodz� z empirii, ale wyja�niwszy najbli�sz� przyczyn� zjawiskapytaj� o przyczyn� przyczyny i przyczyny dalsze, dlatego w takim �a�cuszkupyta� wybiegaj� a� do jakiej� przyczyny �ycia, bytu i istnienia rzeczy w ogóle.Odpowiedzi na pytania 0 przyczyny ostateczne udzieli� mo�e tylko filozofia,która jest wiedz� metafizyczn� o bycie i jego w�a�ciwo�ciach.Na koniec wokresie dorastania i w m�odzie�czym pojawiaj� si� dr�cz�ce pytania prob�lemoweo celowo�ci i sensie wszystkich zjawisk (�po co, w jakim celu?").Pytania celowo�ciowe (teleologiczne - gr.telos - cel) tak�e maj�! charakter�a�cuszkowy i docieraj� do pyta� eschatologicznych o rze�czach ostatecznych,jak po co �yjemy, jaki jest sens �ycia, �mierci, �wiata, szcz�cia icierpienia.Przy tym pytania te stawia si� osobowo, interesuj�c si� w�asnym�yciem, szcz�ciem czy �mierci�.Odpowied� pe�n� na te pytania, maj�c�zadowoli� nie tylko rozum, ale tak�e serce ludzkie i d��enia woli donie�miertelno�ci i absolutnego szcz�cia, przynosi przede wszystkim wiedzateologiczna.Dlatego te� na budow� ca�kowitego �wiatopogl�du sk�adaj� si� trzy kr�gizagadnie�: a) naukowych, b) filozoficznych oraz c) teologicz�nych,rozwi�zywanych pozytywnie lub negatywnie (nawet ateistycz-nie).Wszystkie onedotycz� dwu zasadniczych cz�ci �wiatopogl�du: 1� - obrazu �wiata i �róde�absolutnych jego bytu (niem.Weltanschau-ung) oraz 2� - pogl�d na cz�owieka ijego �ycie (niem.Lebensanschau-ung).Te dwie cz�ci powinny by� zgodne ze sob�na podstawie wspólnej idei �wiatopogl�dowej, np.idei mi�o�ci, walki, pracy lubtwórczo�ci, która ma harmonijnie wyja�ni� �wiat przyrody i na jego tle �wiatcz�owieka.Wówczas to s�dy wyja�niaj�ce rzeczy naukowo, s�dy motywuj�ce jefilozoficznie i s�dy oceniaj�ce ideowo tworz� harmonij�nie zbudowany�wiatopogl�d osobisty.W rzeczywisto�ci natomiast cz�sto �wiatopogl�d jest zwichni�ty i mo�e stanowi�niezborny konglomerat pogl�dów wyuczonych z ksi��ek, pomieszanych z przes�damii zabobonami z dzieci�stwa.W innym wypadku mo�e wyst�pi� niepe�ny�wiatopogl�d, ograni�czaj�cy si� tylko do nauk szczegó�owych (czysto naukowy),tylko do filozofii (czysto filozoficzny) lub wy��cznie do teologii (czystoreli�gijny).Natomiast �wiatopogl�d katolicki musi by� uniwersalistyczny,��cz�c w sobie wiedz� naukow� z filozoficzn� i teologiczn� wed�ug zasady jednejprawdy pochodz�cej od Boga82.82 Por.S.Kunowski, Wychowanie do chrze�cija�skiego uniwersalizmu, �ZeszytyNaukowe KUL" 1969 nr 1 s.3-15.WSKAZ�WKI BIBLIOGRAFICZNE DO CZʌCI I Wst�p do pedagogiki jako naukiRozdz.I ZNACZENIE WSPӣCZESNE WYCHOWANIAArendt H., Die Kriese in der Erziehung, Bremen 1958.Bader J., Jugend in der Indust�ekultur, Munchen 1963.Baumert G., Jugend der Nachkriegzeit, Darmstadt 1952.Blatiner F., Die Gegenwartige Lag� Padagogik, Hamburg 1946.Bogucki K.ks., Moysa S.ks.(red.), Ko�ció� w �wietle Soboru, Pozna� 1968.Bornemann E [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki