[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wobec tego niebez znaczenia jest pytanie, kto t¹ si³¹ rozporz¹dza i kto tê potrzebêzaspokaja.Podane wy¿ejcyfry daj¹ pewn¹ odpowiedŸ na to zapytanie.Ogromna wiêkszoœæ bibu³y – tobibu³apartyjna, sprowadzona i rozpowszechniona przez istniej¹ce w kraju organizacje –P.P.S.iNarodow¹ Demokracjê.Bibu³a innych organizacyj nie stanowi powa¿nej cyfry,bodaj tylko¿ydowska bibu³a Bundu istnieje w wiêkszej iloœci.Bibu³a niepartyjna,stanowi¹camniejsz¹ czêœæ druków nielegalnych, kursuj¹cych w kraju, trafia do r¹kczytaj¹cej publicznoœcialbo staraniem tych¿e partii, albo te¿ przechodzi przez granicê pojedynczymiegzemplarzami,przewo¿ona w kieszeniach przejezdnych.Przewaga iloœciowa bibu³y partyjnej nad niepartyjn¹ nie jest czymœprzypadkowym.Dla czytelników wszelkiej bibu³y jest ona czymœ po¿¹danym, czytanie jejsprawiaæ mo¿eprzyjemnoœæ, w wielu wypadkach jest ona potrzeb¹, dla zaspokojenia którejludzie nara¿aj¹siê nawet na niebezpieczeñstwo, lecz nie jest ona koniecznoœci¹.Inaczej jest zorganizacj¹polityczn¹.Sk³ada siê ona z ludzi i d¹¿y do ci¹g³ego rozszerzania siê, a ¿eprzeœladowaniarz¹dowe raz po raz wyrywaj¹ pojedyncze jej ogniwa, musi sztab dbaæ ozape³nienieluk w swych szeregach.Naturalnie, ¿e naj³atwiej sprostaæ temu zadaniu wtedy,gdyorganizacja wywiera szeroki wp³yw na ludzi, a pogl¹dy jej s¹ mo¿liwiespopularyzowane.W przeciwnym wypadku po pewnym przeci¹gu czasu, wobec sta³ego ubywania cz³onkóworganizacji, mo¿e wprost zabrakn¹æ materia³u ludzkiego do odbudowania jej.Jedynym zaœ œrodkiem, bêd¹cym w rozporz¹dzeniu organizacji politycznych podcaratemdla sta³ego urabiania opinii w po¿¹danym kierunku, jest s³owo drukowane.Wszystkieinne, jak stowarzyszenia i zwi¹zki, zgromadzenia i ustna propaganda, wwarunkachpolitycznych Rosji s¹ tak ograniczone, ¿e wp³yw ich siêga bardzo niedaleko idzia³a nabardzo szczup³e grono ludzi.Ksi¹¿ka wiêc lub odezwa zast¹piæ tu musi wwiêkszoœci wypadkówagitatora i mówcê, poprzedziæ organizatora, utorowaæ mu drogê, przygotowaæ dlaniego teren i usposobiæ dlañ przychylnie s³uchacza.A ksi¹¿ka jako agitator maw dodatkupod caratem nies³ychane zalety.Wêdrówka jej nie zostawia po sobie takich œladów, jak wêdrówka cz³owieka,dzia³aona cicho, bez ha³asu, mo¿e byæ w ka¿dej chwili zniszczona, mo¿e byæ tylkoniemymœwiadkiem przy badaniach, wreszcie nie wzbudza tyle podejrzeñ i nie œci¹gatakiej karylub przeœladowañ, jak cz³owiek.Jest wiêc wygodnym agitatorem zarówno dlaagituj¹cych,jak agitowanych.W wielu zaœ wypadkach bibu³a jest wprost jedynym narzêdziem wrêkuagitatora partyjnego.Kiedy np.organizacja jest œwie¿¹ i nieliczn¹, nie mawœród siebieludzi, zdolnych do agitacji ustnej, w okresach wiêkszej bacznoœci policyjnejlub wreszcieprzy potrzebie wywarcia jednorazowego i mo¿liwie szerokiego wp³ywu – bibu³a, wpostacibroszury, numeru pisma lub odezwy okolicznoœciowej, jest wprost nie dozast¹pienia.Dodajmy do tego, ¿e gdy czytanie bibu³y ju¿ jest potrzeb¹ wielkiej iloœciludzi, to ten,kto potrzebê tê zaspakaja, zyskuje na wp³ywie; dodajmy do tego, ¿e bibu³apartyjna dlawielu ludzi, nie stoj¹cych bli¿ej organizacji, jest jedynym dowodem istnieniapartii, a zrozumiemy,jakie ma znaczenie bibu³a dla organizacji rewolucyjnych pod caratem.Jeœliporównaæje mo¿na do organizmu, to bibu³a bêdzie w nich krwi¹, która organizm przy ¿yciuutrzymuje.Porównanie to, w innych nieco s³owach, s³ysza³em z ust jednego ze zdolnychagitatorówP.P.S.na prowincji.Bêd¹c u niego przejazdem, mia³em od niego otrzymaækorespondencjedo „Robotnika” oraz pewn¹ sumê pieniêdzy.By³em nieco oburzony, gdy miwyliczy³ zaledwie po³owê tego, na com rachowa³.Spyta³em go, czemu to mamprzypisaæ?– Eh! proszê was, towarzyszu, dawnoœmy nie mieli bibu³y! Powiedzcie tam wWarszawie,¿eby raz nareszcie nam j¹ przys³ali.– Aha! – zawo³a³em – wiêc to tak du¿o tu sprzedajecie bibu³y?!S¹dzi³em bowiem, ¿e brak pieniêdzy by³ wywo³any przez brak towaru, daj¹cego siêspieniê¿yæ.Mój towarzysz zaœmia³ siê i wyj¹³ z kieszeni kajecik z rachunkami partyjnymi.– Spójrzcie! Za bibu³ê otrzymujemy bardzo ma³o.Wiêkszoœæ jej idzie na agitacjêwœród ludzi œwie¿ych, którzy niezbyt s¹ chêtni do p³acenia.Ale bez bibu³y iwœród naszychtowarzyszów trudno zebraæ cokolwiek na partiê.My, proszê was, ¿yjemy tylkowówczas,gdy mamy bibu³ê! My, towarzyszu, œpi¹cy tu jesteœmy, bibu³a nas budzi!Brak bibu³y dla organizacji politycznej pod caratem, to brak krwi, anemia,skazuj¹caorganizacjê na suchotniczy ¿ywot, na niemo¿liwoœæ wywierania szerszego wp³ywuna ludzi,na powolne wymieranie.Naturalnie, ¿e wobec tak wielkiego znaczenia s³owa drukowanego, jednym znajpowa¿niejszychzadañ ka¿dej organizacji nielegalnej jest dostarczenie bibu³y swym cz³onkom,uzbrojenie ich w ten nieodzowny w obecnych czasach orê¿.Jak ka¿dy to rozumie,wdomu niewoli – w pañstwie rosyjskim – nie³atwo to przychodzi i poch³aniaæ musisporoenergii i si³ ka¿dej organizacji.Przede wszystkim bibu³a musi byæ wyprodukowan¹.Pod tym wzglêdem bibu³a dzielisiê na krajow¹ i zagraniczn¹
[ Pobierz całość w formacie PDF ]