David, Stanley Mikroekonomia

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Poj�cie wielko��zapotrzebowa-nia ma sens jedynie w odniesieniu do okre�lonej ceny.Podobne rozró�nienienale�ypoczyni� w przypadku poj�� poda� i ilo�� oferowana1.W j�zyku potocznym powiemy, �e kiedy popyt na bilety wst�pu na mecz pi�ki no�-nej przewy�sza ich poda�, wtedy pewna liczba kibiców nie dostanie si� nastadion.nomi�ci jednak powinni wyra�a� si� precyzyjniej.Powinni mianowicie stwierdzi�,ze przy ustalonych cenach biletów wielko�� zapotrzebowania przewy�sza�a ilo��ofe-rowan� (liczb� biletów).Wy�szy poziom ceny biletów zredukowa�by wielko�� zapo-trzebowania, by� mo�e nawet do takich, przy których nie wszystkie miejsca natrybu-r^ch by�yby zaj�te.Zjawisko to wyst�pi�oby, mimo �e nie zmieni�by si� popyt,rozu-miany jako zestawienie opisuj�ce, ile osób chcia�oby wej�� na mecz przy ró�nychroziomach cen biletów.Wielko�� zapotrzebowania zmienia si� wi�c w wynikuzmianyceny.Funkcja popytu i funkcja poda�y, przedstawiaj�ce wielko�� zapotrzebowaniai ilo�� oferowan� przy ró�nych cenach, powsta�y przy za�o�eniu, �e pozosta�eczynni-ki okre�laj�ce popyt i poda� nie ulegaj� zmianie.W przypadku popytu na biletynanecz jednym z istotnych pozosta�ych czynników jest np.to, czy dany mecz jesttrans-mitowany przez telewizj�.Je�eli mecz jest transmitowany, to zapotrzebowanie nabi-lety przy ka�dym poziomie ceny b�dzie ni�sze ni� wówczas, gdy transmisji si�nieprzewiduje.Powró�my ponownie do rynku czekolady, przedstawionego w tablicy 3.1.Przypozosta�ych czynnikach niezmienionych, im ni�sza jest cena, tym wi�kszezapotrzebo-wanie.Przy pozosta�ych czynnikach niezmienionych, im wy�sza jest cena, tymwi�k-sza ilo�� oferowana.Przyk�adem zmian innych czynników kszta�tuj�cych popyt naczekolad� (poza jej cen�) mo�e by� podj�ta przez dentystów kampaniaostrzegaj�caprzed wp�ywem spo�ywania czekolady na rozwój próchnicy z�bów lub nag�y spadekdochodów gospodarstw domowych.Ka�da z powy�szych zmian zmniejszy�aby wiel-ko�� zapotrzebowania przy ka�dym poziomie ceny.Spadek cen ziarna kakaowego lubjsprawnienia techniczne w procesie pakowania czekolady oznaczaj� z kolei zmiany-pozosta�ych czynników" okre�laj�cych poda� czekolady.Wp�yn�yby one na wzrostpoda�y czekolady, przejawiaj�cy si� wzrostem ilo�ci oferowanej (liczbytabliczek)przy ró�nych mo�liwych cenach.Cena równowagiZa�ó�my na moment, �e owe pozosta�e czynniki nie zmieniaj� si�.Pragniemyzestawi�zachowania nabywców i sprzedawców, aby zademonstrowa�, jak w rzeczywisto�cidzia�a rynek czekolady.Przy niskiej cenie wielko�� zapotrzebowania przewy�szailo��oferowan�, natomiast odwrotna sytuacja wyst�puje przy cenie wysokiej.Przypewnympo�rednim poziomie ceny, który okre�lamy mianem ceny równowagi, wielko�� zapo-trzebowania zrównuje si� z ilo�ci� oferowan�.Cena równowagi jest to cena zrównuj�ca wielko�� zapotrzebowania z ilo�ci�WB oferowan�.Z tablicy 3.1 wynika, �e dla czekolady cena równowagi wynosi 30 pensów.Przytej cenie 80 tabliczek to liczba, któr� nabywcy chc� kupi�, a sprzedawcysprzeda�.Te80 tabliczek nazwiemy ilo�ci� równowa��c� rynek.Przy cenach poni�ej 30 pensówwielko�� zapotrzebowania przewy�sza ilo�� oferowan� i pewna liczba nabywców b�-dzie niezadowolona.Wyst�pi brak towaru na rynku, czyli sytuacja, któr�okre�lamyterminem nadwy�ka popytu.Gdy ekonomi�ci mówi� o nadwy�ce popytu, pos�uguj� si�w istocie skrótem my�lowym opisuj�cym sytuacj�, kiedy przy danej cenie wielko��zapotrzebowania przewy�sza ilo�� oferowan�.Odwrotnie jest w przypadku jakiejkolwiek ceny wy�szej od 30 pensów.Ilo��ofero-wana przewy�sza wówczas wielko�� zapotrzebowania.U sprzedawców powstan� zapa-sy niesprzedanej czekolady.Na okre�lenie takiej sytuacji ekonomi�ci stosuj�skrótowytermin nadwy�ka poda�y.Rozumie si� przez to nadwy�k� ilo�ci oferowanej przydanejcenie.Jedynie przy cenie 30 pensów, b�d�cej cen� równowagi, wielko��zapotrzebowa-nia równa si� ilo�ci oferowanej.W stanie równowagi nie ma nadwy�ki popytu aninad-wy�ki poda�y.Zarówno nabywcy, jak i sprzedawcy s� zadowoleni.Czy rynek automatycznie osi�ga stan równowagi? Je�eli tak, to jaki mechanizm dotego doprowadza? Za�ó�my, �e cena czekolady kszta�tuje si� pocz�tkowo napoziomie50 pensów, czyli wy�szym ni� cena równowagi.Producenci pragn� przy tej ceniesprzeda� 160 tabliczek, ale nikt nie chce kupowa� ich po tej cenie.Wytwórcyb�d�zmuszeni obni�y� cen� do poziomu, który umo�liwi zlikwidowanie powsta�ych zapa-sów.Obni�enie ceny do 40 pensów daje dwojaki efekt: zapotrzebowanie naczekolad�wzrasta do 40 tabliczek, a liczba, któr� producenci s� sk�onni dostarczy�,maleje do120.Oba efekty dzia�aj� w kierunku ograniczenia nadwy�ki poda�y.Obni�aniecenyb�dzie trwa�o tak d�ugo, a� zostanie osi�gni�ta cena równowagi na poziomie 30pen-sów, co umo�liwi zlikwidowanie nadwy�ki poda�y.Przy tej cenie rynek osi�gniestanrównowagi.Kiedy za� w punkcie wyj�cia cena jest ni�sza od ceny równowagi, wtedy wyst�piproces odwrotny do wy�ej opisanego.Przy cenie 20 pensów zapotrzebowanie wynosi120 tabliczek, a ilo�� oferowana � tylko 40 tabliczek.Wytwórcy szybko pozb�d�si�zapasów i podnios� ceny.Bodziec do podnoszenia ceny b�dzie wyst�powa� a� doosi�-gni�cia ceny równowagi, przy której zniknie nadwy�ka popytu.Cena na rynku mo�e w jakim� momencie nie by� cen� równowagi.Je�eli ni� niejest.to wyst�pi nadwy�ka poda�y albo popytu zale�nie od tego, czy cena jestwy�sza,czy ni�sza od ceny równowagi.Opisane wcze�niej procesy dostarczaj� jednakbod�-ców do zmian ceny w kierunku poziomu równowagi.W tym sensie rynek jest samo-reguluj�cym si� mechanizmem.Jednym z najistotniejszych zagadnie� ekonomii jestjc.jak szybko nast�puj� dostosowania cen, pozwalaj�ce przywróci� równowag� napo-szczególnych rynkach.3,3.Krzywe popytu i poda�ytablicy 3.1 przedstawiono popyt i poda� na rynku czekolady.Na tej podstawiemo�-Si okre�li� cen� oraz wolumen transakcji w stanie równowagi.To samo mo�natak�e:edstawi� graficznie, za pomoc� krzywych popytu i poda�y2.Krzywa popytu obrazuje zale�no�� mi�dzy cen� a wielko�ci� zapotrzebowania(ilo�ci�) przy innych czynnikach niezmienionych.Na rysunku 3.1 na osi pionowej odk�adamy ceny za tabliczk� czekolady.Odpowia-d�j�ce im wielko�ci zapotrzebowania s� odk�adane na osi poziomej.Krzywapopytu,DD.jest wyznaczona przez punkty o wspó�rz�dnych odpowiadaj�cych liczbomi pierwszych dwu kolumn tablicy 3.1.W tym przypadku jest ona lini� prost�,cho� niezawsze tak jest.Ma ona ujemne nachylenie, co oznacza, �e wielko��zapotrzebowania* zrasta przy ni�szych cenach.Krzywa poda�y ukazuje zale�no�� mi�dzy cen� a ilo�ci� oferowanego towaruprzy innych czynnikach niezmienionych.Rysunek 3.1 ukazuje równie� krzyw� poda�y, SS, wykre�lon� na podstawie danychi (3) kolumny tablicy 3.1.Podobnie jak krzywa popytu jest ona lini� prost�,cho-cia� nie musi tak by�.Krzywa poda�y ma nachylenie dodatnie, poniewa� dostawcydietnie zwi�ksz� ilo�ci oferowane towaru przy wy�szej cenie.Mo�emy obecnie jeszcze raz przeanalizowa� sytuacj�, w której wyst�puje nadwy�-ti popytu lub nadwy�ka poda�y, a tak�e sam stan równowagi.Cena jest odk�adananaxi pionowej, a ilo�� na osi poziomej.Stan równowagi rynku wskazuje punkt E.Zgod-ne z danymi wykazanymi w tablicy 3.1 równowaga wyst�puje przy cenie 30 pensów- Autorzy podr�cznika cz�sto zak�adaj�, �e analizowane zale�no�ci maj�charakter liniowy.W zwi�zku z tymxzcdstawiany na rysunkach obraz graficzny tych zale�no�ci przyjmuje posta�linii prostych [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki