Sartre J. P. Huragan nad cukrem (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W gruncie rzeczy chce przez tak� uwag� powiedzie�, �e gospodarka kierowana todyktatura, ale my, Amerykanie, dajemy wam nast�puj�c� szans�: �agod�cie ostro��poczyna� w�adzy wykonawczej rozs�dkiem w�adzy ustawodawczej.Otó� jest to znowuca�kowicie odmienne od praktyki kuba�skiej: tamtejsi przywódcy, prze�wiadczenio nadrz�dno�ci ekonomii, chc� przywróci� do �ycia wolno�� ludow� wsz�dzie,gdzie nale�y stosowa� planowanie gospodarcze: lud nigdy nie b�dzie wolny, o ilenajpierw nie osi�gnie ca�kowitej wolno�ci w zak�adach pracy b�d� na roli.Jimenez, dyrektor I.N.R.A., powiedzia� mi: � Wybory? Dlaczego by nie? Nie mamnic przeciw wyborom.Ale mówi� o nich bez entuzjazmu, bo chwilowo polityka jestmartwa; przecie� zna pan nasze problemy, nasze pilne potrzeby.Za jaki� czas �dorzuci� uprzejmie � kiedy polityka o�yje.� Dlaczegó� by mia�a o�y�? � spyta�em, chc�c zobaczy�, co z tego wyniknie.Jimenez to cz�owiek subtelny.Nad bujn� brod� przewin�� mu si� po twarzyu�mieszek.Nie odpowiedzia� mi jednak.A w ka�dym razie nie od razu; dopiero pochwili milczenia:� Dlaczego ma si� zawsze mówi� o demokracji w jej politycznym aspekcie.Aspektten, oczywi�cie, istnieje i mo�e pan by� pewien, �e jestem daleki odniedoceniania jego wa�no�ci, ale wyst�puje on na samym ko�cu; nie jest niczyminnym, jak tylko mamid�em, o ile poprzez wolno�� g�osowania nie wyra�awszelkich przejawów wolno�ci.Nie wiem, jak w pa�skim kraju przedstawiaj� si�stosunki mi�dzy pracodawcami a pracownikami.Ale mog� panu powiedzie�, �e unas, przed l lutego 1959 roku, nie by�y to stosunki demokratyczne.Dzisiajwyspa kroczy naprzód, zwrócili�my ludowi jego prawa; ka�de ci�cie maczety,ka�de za�o�enie nitu zbli�a nas do pierwszego celu, do demokracji pracy.W kilka dni pó�niej poprosi�em o okaza�y zbiór ustaw rewolucyjnych; otrzyma�emgo, przejrza�em.Szybko jednak zrozumia�em swoj� pomy�k�; wzi��em go za zestawnowych instytucji kuba�skich, czym akurat by� nie móg�, bo w gruncie rzeczy teinstytucje nie istniej�.Nie dlatego, �eby rewolucja by�a jeszcze zbyt m�oda nastworzenie sobie podstawowych instytucji, bywaj� rewolucje, które w sze��miesi�cy po narodzinach okre�laj� si� na ca�� wieczno��, nawet gdy ko�o fortunytak si� potoczy, �e przychodzi im znikn�� w niemowl�cym wieku.Nie: Kuba�czykom �pieszy si� bardzo, �eby mie� pola pomidorów i huty stali, a owiele mniej, �eby wej�� w posiadanie tekstów prawnych.Zobaczymy jeszcze,jakiego rodzaju prawa narzuca im sytuacja; jednak ju� teraz mog� powiedzie�, �es� to akty, nie s�owa.Pozostaje Konstytucja z 1940 roku.Po co j� adoptowano � kto� powie � skoro niepora j� stosowa�? Odpowied� jest prosta.Przede wszystkim ten stary testament Republiki cieszy� si� popularno�ci�;Kuba�czycy zachowali wdzi�czno�� dla Konstytucji, �e pozwoli�a im w 1944 rokuprzep�dzi� Batist� po raz pierwszy; przywi�zali si� do niej przez opozycj� dotyrana, który uwa�a� w 1952 roku, �e chytrze si� jej pozby�.Wskrzeszaj�c j�, rewolucjoni�ci przed�u�ali jedno�� Kuba�czyków, co by�o, jakmówi�em, jednym z ich g�ównych celów.Ale istnia�o ju� mi�dzy nimi i narodemzrozumienie bez s�ów, w czym ameryka�scy korespondenci ani rusz nie mogli si�zorientowa�.Nie by�o Kuba�czyka, który by uwa�a�, �e go wyprowadzono w pole;nikt nie oczekiwa� z niecierpliwo�ci� przysz�ych wyborów; byli zadowoleni, �erz�d odda� ho�d temu historycznemu pomnikowi.Mo�e to brzmie� paradoksalnie,ale z g��bokim respektem dla Konstytucji ��czyli równie g��bok� pogard� dlazrodzonego przez ni� systemu rz�dów.My, Francuzi, mo�emy ich zrozumie�: równie� i w naszych dziejach zdarza�o si�,�e mieli�my gorycz w ustach i �ó�� w gardle, my�l�c o wybranych Izbach, naprzyk�ad tych z 1849 roku.Na Kubie parlamentaryzm sko�czy� si� na d�ugi okres czasu.Raz si� tylkozdarzy�o, �e wygwizdano Fidela Castro; by�o to w Oriente, kiedy wojna zosta�aju� wygrana, ale rewolucja nie obj�a jeszcze w�adzy; Fidel urz�dzi� wiec iprzemawia�; otrzyma� brawa.Ale gdy mówi�c o suwerenno�ci narodu zacz��wyja�nia�, w jakich formach ta suwerenno�� b�dzie si� przejawia�a, szczególniepodkre�laj�c system Izb ustawodawczych, powsta� wówczas taki harmider, �e uzna�za w�a�ciwe nie nastawa� d�u�ej.Trzeba by�o w ka�dym razie zda� sobie jasno spraw�, �e ci ludzie nie kochaj�swoich dawnych pos�ów; z chwil� kiedy wyrwano ich ze stanu upokorzenia,niemocy, nie zgadzali si�, by spychano ich tam ponownie, �eby wydawanoszympansom.Co do m�odych ludzi na stanowiskach kierowniczych, ich niech�� doparlamentaryzmu zasadza si� nie tyle na przesz�o�ci, na nieprzyjemnychdo�wiadczeniach ich ojców, ile na przysz�o�ci, na gro�bach tkwi�cych w zarodkuw systemie parlamentarnym.� O co chodzi? � pyta� mnie jeden z nich.� �eby�my g�osowali? Nic z tego.Bardzo przepraszamy, ale nie dajcie sobie zawraca� g�owy ameryka�skimibzdurami, �e wszyscy umieramy tu ze strachu, bo wybory postawi�yby nas wmniejszo�ci.Tylko jak macie przy tym czo�o domaga� si�, by nasi przywódcyprzeprowadzili referendum, a jednocze�nie powtarzacie w waszych wszystkichksi��kach z dziedziny historii politycznej, �e referendum jest w zasadzie tylkou�wi�ceniem faktu dokonanego? Doprawdy, my znamy nasz� wysp� i wiemy, �ekonsultacja wyborcza � referendum czy nie referendum � da�aby Fidelowi Castro90�/o g�osów.Wolno panu w to nie wierzy�, ale niech pan troch� zaczeka, niechpan troch� poje�dzi z Fidelem, a b�dzie pan jak i my, b�dzie pan wiedzia�.Mia� s�uszno��: w dwa dni pó�niej wiedzia�em.A raczej � jeszcze lepiej �widzia�em na w�asne oczy.Do tego, co zobaczy�em, powróc� i przedstawi� czytelnikowi moje racje.Tymczasem jednak sprawy jeszcze nie zasz�y tak daleko.Mojemu rozmówcypowiedzia�em najzwyczajniej:� Za�ó�my, �e podana przez pana cyfra jest prawdziwa; otó� w�a�nie dlategopowinno by si� chyba uzna� referendum za konieczne.Jego wynik by�by wielkimtriumfem; wszystkie wrogie dzioby musia�yby si� wtedy zamkn��; nie bardzo wi�crozumiem, dlaczego by�cie mieli wyrzeka� si� triumfu?� Z jednego powodu � odpowiedzia�.� Nie chcemy p�aci� za triumfrewolucjonistów mia�d�eniem rewolucji.Co jest istot� naszej ekipy? Jedno��pogl�dów, jedno�� praktyczna.Jeste�my wielo�ci� w jedno�ci; jeden i ten samcz�owiek jest wsz�dzie równocze�nie; nieustannie wyja�niamy t� prawd�, �e poprzep�dzeniu obszarników naród niedorozwini�ty gospodarczo musi widzie� wprodukcji wspólny mianownik, wspólny interes wszystkich klas.Czym by�byobecnie wybieralny parlament? Zwierciad�em naszej niezgody.� Mówi� pa�, �e niezgody nie ma.� W�a�nie, trzeba napi�cia pracy, temperatury stopu, a�eby grupy i osoby mog�ysi� uwolni� od swego ograniczonego punktu widzenia.Na szcz�cie wszystko, corobi si� u nas, robi si� na gor�co.Lecz gdyby pan wszystko zatrzyma�, �eby da�ludziom ustaw� wyborcz�, wtedy by si� rozdzielili, bo ustawa wyborcza jest poto, �eby rozdziela�.Wystarczy na dowód powiedzie�, �e nazywaj� j�sprawiedliw�, gdy grupy i interesy s� reprezentowane w parlamencieproporcjonalnie do swojego znaczenia narodowego.I zreszt� wyborca powinienprzecie� wybiera�; istniej� wi�c co najmniej dwie partie.Znaczy to, �eistnieje wymienna ekipa, co nie jest znów takie z�e, ale co znaczy równie�, �eistnieje wymienna gospodarka [ Pobierz całość w formacie PDF ]

do ÂściÂągnięcia > pobieranie > ebook > pdf > download

Linki